In voorraad: de laatste raadsvergadering in 2024 vindt plaats op dinsdag 10 december
Dan buigt de gemeenteraad zich onder andere over het raadsvoorstel met de titel Zuid-Limburgs beleidsplan Preventie en Handhaving Jeugd & Middelen 2025-2028.
Samenwerking
Het Preventie- en Handhavingsplan 2021-2024 eindigt dit jaar. Het nieuwe beleidsplan is ontwikkeld door:
- De zestien Limburgse gemeenten en hun adviesraden
- RIEC Limburg (Regionaal Interventie- en Expertise Centrum)
- Politie
- Welzijnsonderneming Trajekt
- Mondriaan
- Het Alternatief (Halt)
- GGD Zuid Limburg
- Maatwerk in Kinderopvang
- Partners in Welzijn (MIK en PIW Groep)
- Zorg- en Veiligheidshuizen
Samen willen ze het middelengebruik bij jongeren tot achttien jaar zo lang mogelijk voorkomen en overmatig gebruik ervan beperken. Daarbij hoort de ambitie om vóór 2030 de gezondheidsachterstanden ten opzichte van het landelijk gemiddelde aanzienlijk te verkleinen of ongedaan te maken.
Van jeugd en alcoholgebruik naar jeugd en middelengebruik
Wat nieuw is in vergelijking met het aflopende beleidsplan: met ingang van 2025 ligt de nadruk niet meer alleen op jeugd en alcoholgebruik, maar op jeugd en middelengebruik. Naast alcohol bestaan die middelen voor het overgrote deel uit drugs en roken of vapen. Die beslissing is genomen omdat die middelen vaak door elkaar of samen worden gebruikt en elkaar zodoende in stand houden.
Gamen en gokken
Voor de volledigheid: gamen en gokken kunnen ook verslavend zijn, maar dat zijn geen middelen. Daarom vallen ze buiten het nieuwe beleidsplan. De onderwijs-, ggz- en welzijnspartners binnen het samenwerkingsverband hebben daar wel aandacht voor. Waar nodig wordt een beroep gedaan op hun kennis. Het nieuwe beleidsplan wordt eind dit jaar ter goedkeuring voorgelegd aan alle Zuid-Limburgse gemeenteraden.
Middelengebruik Zuid-Limburgse jongeren
Alcohol
In 2023 geeft 32% van de Zuid-Limburgse jongeren aan alcohol te hebben gedronken in de afgelopen vier weken. Dit is hetzelfde percentage als in 2021, maar dat is wel 5% meer dan het gemiddelde percentage in Nederland. En dat is ook nog eens met 2% gedaald ten opzichte van 2021. Daarnaast geeft 18% van de Zuid-Limburgse jongeren aan dronken of aangeschoten te zijn geweest in de afgelopen vier weken. Dat is 4% meer dan in 2021. Ook dat percentage is hoger dan gemiddeld in de rest van het land. Daar bedraagt het 15%.
Roken
Bij de vragen over roken is een onderscheid gemaakt tussen sigaretten en elektrische sigaretten of vapes. Het aantal Zuid-Limburgse jongeren dat sigaretten rookt, is de afgelopen twee jaar gestegen. Op dit moment geeft 6% van hen aan wekelijks te roken. Verder is een duidelijke trend te zien in het percentage Zuid-Limburgse jongeren dat vapet. Dat percentage is in vier jaar tijd met 8% gestegen, bijna een verviervoudiging. Net zoals het geval is bij alcoholgebruik, roken en vapen nu meer jongeren in klas 4 (respectievelijk 9% en 16%) dan in klas 2 (respectievelijk 4% en 7%).
Drugs
12% van de Zuid-Limburgse jongeren heeft wel eens wiet of hasj gerookt. Bij vmbo-leerlingen is dat 15% en bij havo- en vwo-leerlingen 8%. In klas 4 heeft 18% deze drugs weleens tot zich genomen tegenover 4% in klas 2. Het gebruik door jongens en meisjes is ongeveer hetzelfde. Aan de jongeren is ook gevraagd of ze XTC, cocaïne, paddo's en lachgas gebruiken. Dat geldt voor 3,5% van hen. Ten opzichte van 2015 is dat een daling van 2,1%. Vmbo-leerlingen hebben deze drugs meer gebruikt dan havo- en vwo-leerlingen en klas 4 meer dan klas 2. Er is geen verschil tussen jongens en meisjes.
Verhoging leeftijdsgrens naar 23 jaar
Het Zuid-Limburgs beleidsplan Preventie en Handhaving Jeugd & Middelen 2025-2028 richt zich op 12- tot 18-jarige jongeren en op de omgeving van 10- tot 18-jarige jongeren. De leeftijdsgrens is 18 jaar omdat die wettelijk zo is bepaald. Alleen: uit onderzoek blijkt dat de hersenen van jongeren nog tot op 23-jarige leeftijd volop in ontwikkeling zijn. Vroegtijdig middelengebruik kan die ontwikkeling schaden. Daarom kijken de samenwerkende partijen alvast vooruit en overwegen ze bij een volgend beleidsplan de leeftijdsgrens te verhogen naar 23 jaar.
